آیا تأثیر دارو در هر سنی متفاوت است؟

قبل از مصرف هر دارو حتماً بروشور آن را مطالعه می‌کنیم تا از تداخل دارویی یا عوارض احتمالی آن مطلع شویم. همچنین یکی دیگر از نکاتی که معمولاً افراد مشغول در اصناف مرتبط با دارو به ما گوشزد می‌کنند، فاصله دادن بین خوردن داروهای مختلف با یکدیگر آن هم به میزان حداقل نیم ساعت است. هم‌چنین توصیه می‌شود داروهای غیر ویتامینی را همراه با آب میل کنید و از مصرف آن‌ها با آبمیوه، شیر، نوشابه یا سایر مایعات ،بدون دستور پزشک بپرهیزید.این ها نکاتی هستند که معمولا هنگام مصرف دارو باید به آن اهمیت بدهیم اما آیا باید هنگام مصرف دارو به فاکتور سن هم توجه کنیم ؟در ادامه با ما همراه باشید تا ببینم آیا تأثیر دارو در هر سنی متفاوت است یا نه؟

آیا تأثیر دارو در کودکان سریع‌تر از بزرگسالان اتفاق می‌افتد؟

گفته می‌شود که جذب دارو در کودکان بیشتر از بزرگسالان اتفاق می‌افتد. دلیل آن هم عدم تکامل کلیه‌ها، روده و سایر اعضای دستگاه گوارش است که مسئولیت جذب آنچه می‌خوریم را به عهده دارند. اما جذب بیشتر با تأثیرگذاری سریع‌تر فرق دارد.

برای مثال فرض کنید ۱ میلی‌گرم از دارویی باید به بدن برسد تا اثر کند. اکنون اگر پزشک دارو را برای یک فرد بزرگسال تجویز کند احتمالاً قرص‌های ۱۰ میلی‌گرمی را تجویز کند تا بدن بیمار بتواند از این ۱۰ میلی‌گرم، ۱ میلی‌گرمش را جذب کند. این در حالی است که بدن یک کودک با مصرف ۵ میلی‌گرم از دارو بتواند به آن ۱ میلی‌گرم دست یابد. (توجه داشته باشید که این فقط یک مثال برای درک بهتر موضوع است و اعداد همگی فرضی هستند). بدون تجویز پزشک خود هیچ دارویی را مصرف نکنید و به کودکانتان نخورانید.

چرا باید به زمان تأثیر دارو اهمیت بدهیم؟

 

زمان تأثیر دارو از چند جهت اهمیت دارد؛ اولین و مهم‌ترین چیزی که به ذهن اکثر افراد و به ویژه والدین خطور می‌کند این است که فرضاً اگر فرزندم دارویی را به اشتباه مصرف کرد، چقدر فرصت دارم تا او را به پزشک برسانم.

مسئله دیگر معمولاً در زمانی که خیلی درد می‌کشیم و منتظر عمل کردن دارو هستیم به ذهنمان می‌رسد؛ واقعاً چقدر دیگر باید منتظر بمانم تا دارو اثر کند؟ نکند تاریخ دارو گذشته بوده و اثر نمی‌کند. از کجا باید بفهمیم و چقدر باید صبر کنیم. شاید هم باید یک قرص دیگر مصرف کنیم یا اصطلاحاً دوز دارو را بالا ببریم!

چه عواملی در تأثیر دارو دخالت دارند؟

همان طور که در مقدمه گفته شد، عوامل زیادی در میزان تأثیر دارو دخالت دارند که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• موادی که همراه با دارو در معده قرار می‌گیرند
• وزن شخص مصرف کننده دارو
• سن شخص مصرف کننده دارو
• سایر داروهایی که هم زمان با آن مصرف می‌شوند
• وضعیت کلی جسمانی شخص مصرف کننده دارو
• و …

از میان همه عوامل گفته شده، دو عامل سن و وزن بیشترین اثر را در دوز دارو دارند و از میان این دو باز هم عامل وزن را می‌توان عامل مهم‌تری دانست.

اینکه می‌گویند به کودکان دوز کمتری از دارو را بدهید یا تأثیر دارو در کودکان بیشتر است در واقع به توده بدنی یا همان وزنشان برمی‌گردد. چراکه کودکان به طور معمول وزن کمتری نسبت به بزرگسالان دارند و از همین روست که دوز کمتری از دارو می‌تواند اثر کافی بر روی ایشان داشته باشد.دقیقاً به همین دلیل است که پزشکان معمولاً برای کودکانی که اضافه وزن دارند دوز بالاتری از دارو را تجویز می‌کنند . بعضی اوقات بسته به وزن کودک ممکن است با دوزی که برای بزرگسالان تجویز می‌شود برابری کند.

 

بنابر تمام آنچه گفته شد می‌توان نتیجه گرفت به شرط رعایت سایر موارد احتیاطی از قبیل:

• فاصله نیم ساعت الی یک ساعت با داروهای دیگر
• عدم مصرف دارو همراه با نوشیدنی غیر از آب
• عدم وجود تداخل دارویی
• داشتن زمان کافی تا رسیدن تاریخ انقضای دارو
• و …

تأثیر دارو فقط به وزن شخص مصرف کننده مرتبط است. هرچند هنوز تحقیقاتی در زمینه میزان ارتباط تأثیر دارو با سن در حال انجام است اما به دلیل عدم اثبات قطعی چنین ارتباطی نمی‌توان به آن‌ها استناد کرد.

جمع بندی

وقتی مجبور به مصرف دارو می‌شویم سؤالات زیادی به ذهنمان خطور می‌کند؛ اینکه آیا این دارو عوارض جانبی خطرناکی هم دارد یا آیا تأثیر دارو در هر سنی متفاوت است. در این مطلب متوجه شدیم که تأثیر دارو ارتباطی به سن افراد ندارد و بیشتر با وزن آن‌ها مرتبط است. اینکه می‌بینیم پزشکان معمولاً برای کودکان دوز کمتری از دارو را تجویز می‌کنند، نه به خاطر سن آن‌ها که بیشتر به خاطر وزن پایین کودکان نسبت به بزرگسالان است.

به همین دلیل و به دلیل جذب بیشتر دارو در کودکان باید به شدت مواظب مصرف دارو توسط کودکان دلبندتان باشید. داروها را از دسترس آن‌ها دور نگهدارید و هرگز با جملاتی چون «این قرص‌ها شکلات‌اند» این شربت تو را تبدیل به سوپرمن می‌کند و مانند این‌ها به خوردن دارو تشویق نکنید. مبادا در زمان‌هایی که نیازی به دارو نیست، کودک با تفکر خوردن کمی شکلات یا تبدیل شدن به سوپرمن، به دور از چشم شما به سراغ دارو رفته و دوز بالایی از آن‌ها را وارد بدنش کند. همان طور که گفته شد، هر دوز از دارو می‌تواند برای یک کودک خطرناک محسوب شود.

 

نوشته شده توسط : وحید