افراد زیادی از مشکلی به نام بی خوابی یا اختلال خواب رنج میبرند. اختلال خواب به شرایطی گفته می شود که خواب منظم فرد با مشکل مواجه شود. این شرایط معمولاً به دلیل مشکلات جسمی یا استرس زیاد رخ می دهد.
انواع اختلال خواب و علائم آن
بی خوابی
در اختلال بی خوابی فرد نمی تواند بخوابد یا اگر هم بخوابد، خواب سبکی دارد و کوتاه مدت است. در نتیجه صبح ها نیز احساس خستگی می کند. کودکان نیز معمولاً با مشکل به تخت خواب رفتن مواجه اند و والدین به سختی می توانند آن ها را بخوابانند. حتی وقتی میخوابند نیز نیمه شب بارها بارها بیدار می شوند.
بیش خوابی
بیش خوابی نیز یک نوع از اختلالات خواب است و دقیقاً برعکس اختلال بی خوابی. یعنی فرد بیش از حد میخوابد و دائماً احساس خستگی میکند یا حتی خواب خوبی هم دارد ولی نسبت به هم سن و سالان خود به خواب بیشتری نیاز دارد. این نوع اختلال خواب حتی میتواند زندگی فرد را با مشکلات زیادی رو به رو کند. برای مثال فرد مبتلا به بیش خوابی ممکن است سر کار یا حین رانندگی خوابش ببرد.
نوع عجیب تر این نوع اختلال خواب وقتی است که فرد برای دو روز الی پنج هفته بی وقفه میخوابد. این اتفاق چند بار در سال رخ خواهد داد. به این مشکل سندرم Kleine-Levin گفته می شود.
اختلالات خواب مرتبط با مشکلات تنفسی
مشکلات تنفسی گاهی اوقات باعث مشکل در خواب می شوند. برای مثال فرد حین خواب دچار قطع ناگهانی تنفس می شود. این افراد به دلیل مسدود شدن راه هوای تنفسشان، با صدای بلند خرناس می کشند یا ناله می کنند. گاهی نیز علت قطع تنفس در خواب به مشکلات قلبی یا مغزی باز می گردد.
خروپف کردن نیز به دلیل مشکلات تنفسی رخ می دهد. وقتی جریان هوا هنگام نفس کشیدن باعث لرزش بافت های گلو میشود، فرد خروپف میکند.
متأسفانه اختلالات خواب ناشی از مشکلات تنفسی در کودکان و نوزادان نیز رخ می دهد. اختلال خواب در نوزادان و کودکان بسیار حائز اهمیت است و نیاز به درمان دارد. علت آن در کودکان معمولاً بزرگ بودن لوزه ها و آدنوئیدها نسبت به فضای گلو است و در نوزادان میتواند ناشی از وجود مشکل در ساقه مغز نابالغ یا دیگر مشکلات پزشکی باشد.
اختلال ریتم خواب و بیداری طی شبانه روز
حتماً دیده اید برخی افراد در ساعات غیر معمول می خوابند. این عوض شدن ساعت های خواب و بیداری نیز نوعی اختلال خواب محسوب می شود.
برای مثال برخی افراد خیلی دیروقت به تخت خواب می روند یا حتی ممکن است صبح ها بخوابند و شب ها بیدار باشند. در مقابل برخی دیگر به دلیل اختلال ریتم خواب و بیداری خیلی زود احساس خستگی می کنند و صبح نیز ساعت ها زودتر از دیگران بیدار می شوند.
نوع دیگری از اختلالات ریتم خواب باعث می شود تا فرد خیلی بی نظم بخوابد. این افراد الگوی خواب و بیداری منظمی ندارند. حتی ممکن است چند بار در طول شبانه روز چرت بزنند.
برخی دیگر نیز نظم خوابی بدنشان ۲۴ ساعته نیست. این افراد هر روز کمی دیرتر از روز قبل به تخت خواب می روند. در نتیجه ساعات خوابشان نسبت به دیگران متفاوت می شود.
پاراسومنیا
بعضی از انواع اختلالات خواب به صورت اتفاقی خودشان را نشان می دهند که در زمان خواب آلودگی، حین خواب یا هنگام بیدار شدن بروز می کند. این اتفاقات از نظر دیگران ممکن است عمدی به نظر برسد اما فرد دچار اختلال، شاید حتی اتفاقات را به خاطر نیاورد. معمولاً افراد مبتلا به پاراسومنیا سخت به خواب می روند.
نشانه های پاراسومنیا
از جمله این وقایع که برای فرد رخ می دهد میتوان به حرف زدن در خواب، راه رفتن در خواب، بیاختیاری ادرار (به دلیل ناتوانی در بیدار شدن هنگام نیاز یا به دلیل مواجه شدن کودک با اضطراب شدید) یا گیجی بعد از بیداری (مثلاً فرد به خاطر نمیآورد کجاست یا چه میکند) اشاره کرد.
در نوع دیگری از پاراسومنیا، فرد با ترس از خواب بیدار می شود در حالی که به خاطر نمی آورد خواب ترسناکی دیده باشد. برخی از افراد مبتلا به پاراسومنیا نیز به خاطر کابوس های شبانه از به تخت خواب رفتن هراس دارند.
برخی افراد نیز نیمه شب از خواب بیدار می شوند، به سراغ یخچال می روند و مقدار زیادی غذاهای چرب یا با ترکیب های عجیب و غریب می خورند. این افراد در خواب این کار را انجام می دهند و صبح به خاطر نمی آورند.
شاید برای شما هم پیش آمده باشد که از خواب بیدار می شوید ولی نمی توانید حرکت کنید. این مشکل چند ثانیه طول می کشد. حتی ممکن است قبل از خواب و هنگام خستگی نیز رخ دهد. این نیز از نشانه های پاراسومنیاست.
یکی دیگر از انواع این اختلال خواب، سندرم انفجار سر است. در این حالت فرد قبل از به خواب رفتن یا قبل از بیدار شدن، یک صدای بسیار بلند مانند صدای انفجار بمب با صدایی مشابه آن میشنود. این افراد ممکن است به اشتباه فکر کنند دچار سکته یا مشکل مغزی شده اند. برای کاهش این نوع اختلال باید خوابتان را بیشتر کنید.
اختلال حرکات خواب
این نوع اختلال خواب باعث حرکاتی غیرارادی حین یا قبل از خواب می شود. افراد مبتلا به این نوع اختلال معمولاً نمی توانند به مدت طولانی بخوابند یا خواب راحتی ندارند. چراکه در اثر این حرکات ناگهانی بیدار خواهند شد.
بیدار شدن از خواب به دلیل گرفتگی عضلات و دندان قروچه در خواب نیز از این نوع اختلال محسوب می شوند.
درمان اختلال خواب
درمان اختلال خواب بستگی به نوع اختلال و علت پشت آن دارد. اما به طور کلی می تواند شامل ترکیبی از درمان های دارویی و تغییر شیوه زندگی شود.
درمانهای دارویی
- قرص خواب
- قرصهای ملاتونین
- داروهای آلرژی یا سرماخوردگی
- دستگاه تنفس یا عمل جراحی (برای اختلالات ناشی از مشکلات تنفسی)
- گارد دندان (برای دندان قروچه)
تغییر سبک زندگی
- در رژیم غذایی خود از سبزیجات و ماهی بیشتری استفاده کنید و مصرف قند و شیرینی جات را کاهش دهید.
- با ورزش کردن استرس و اضطراب خود را کاهش دهید.
- برای خواب خود یک برنامه منظم داشته باشید.
- قبل از خواب کمتر آب بنوشید.
- کمتر کافئین مصرف کنید. به خصوص از بعد از ظهر تا هنگام خواب.
- کاهش مصرف الکل و تنباکو در درمان اختلال خواب تاثیرگذار است.
- قبل از خواب از وعده های غذایی کم حجم و کم کالری استفاده کنید.
جمع بندی
اختلال خواب انواع مختلفی دارد و از جمله مشکلاتی است که می تواند زندگی شخصی و کاری شما را تحت تاثیر قرار دهد. بنابراین بهتر است هر چه زودتر با زوایای آن آشنا شده و برای درمان مشکلات خواب خود با یک متخصص مشورت کرده و تلاش کنید سریع تر این مشکل را برطرف نمایید.
نوشته شده توسط : وحید
امتیاز 0.00 از 0 رای
با دیگران به اشتراک بگذارید تا امتیاز بگیرید!