چگونه از بیماری مزمن کلیه پیشگیری کنیم؟

بیماری مزمن کلیه (CKD) بیماری کلیوی است که با کاهش تدریجی عملکرد کلیه در طول زمان مشخص می شود به همین دلیل شناخت علائم و درمان به موقع نارسایی مزمن کلیه از اهمیت بالایی برخوردار است.

بیماری مزمن کلیه (CKD) چیست؟

بیماری مزمن کلیه زمانی اتفاق می افتد که به دلیل فشار خون بالا، دیابت و سایر اختلالات به کلیه ها آسیب می رسد و توانایی آن ها در حفظ سلامتی بدن کاهش می یابد. اگر بیماری کلیوی پیشرفت کند، مواد زائد به میزان زیادی وارد خون شما شده و ممکن است دچار مشکلاتی مانند فشار خون بالا، کم خونی (کاهش تعداد گلبول های قرمز خون)، ضعف استخوان ها، ایجاد مشکلات درسیستم گوارشی و آسیب های عصبی شوید. همچنین، بیماری کلیوی خطر ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی را افزایش می دهد.

این مشکلات ممکن است در مدت زمان طولانی و به آرامی اتفاق بیفتد. کنترل دیابت ، فشار خون و همچنین تشخیص و درمان به موقع اغلب می تواند باعث جلوگیری از پیشرفت بیماری مزمن کلیه شود. وقتی بیماری کلیه پیشرفت می کند، ممکن است باعث نارسایی کلیه شود که در نهایت بیمار برای حفظ زندگی به دیالیز یا پیوند کلیه نیاز پیدا می کند.

حقایقی درباره بیماری مزمن کلیه (CKD)

 

• تشخیص به موقع می تواند از پیشرفت بیماری کلیه و تبدیل آن به نارسایی مزمن کلیه جلوگیری کند.
• بیماری قلبی دلیل اصلی مرگ و میر در تمام افراد مبتلا به CKD است.
• افراد مبتلا به بیماری مزمن کلیه باید از مولتی ویتامین های خاص کلیه مانند مولتی ویتامین نفروویت اسوه استفاده کنند.
• میزان فیلتراسیون گلومرولی (معیار اندازه گیری برای مشخص کردن میزان خون در حال عبور از کلیه ها در هر دقیقه) بهترین معیار برای بررسی عملکرد کلیه است.
• فشار خون بالا باعث ابتلا به بیماری مزمن کلیه و بیماری مزمن کلیه باعث ابتلا به فشار خون بالا می شود.
• پروتئینوریای مداوم (پروتئین در ادرار) به معنای ابتلا به بیماری مزمن کلیه است.
• گروه های پرخطر شامل کسانی است که مبتلا به دیابت، فشار خون بالا هستند و یا سابقه خانوادگی نارسایی کلیه دارند.
• دو آزمایش ساده می تواند CKD را تشخیص دهد: آلبومین ادرار و کراتینین سرم.

چه عواملی باعث ابتلا به بیماری مزمن کلیه (CKD) می شود؟

دو علت اصلی بیماری مزمن کلیه، دیابت و فشار خون بالا است که دلیل دو سوم موارد ابتلا به این بیماری را شامل می شوند . دیابت زمانی اتفاق می افتد که قند خون شما بیش از حد بالا باشد و باعث آسیب به بسیاری از اعضای بدن از جمله کلیه ها، قلب، رگ های خونی، اعصاب و چشم ها می شود.

فشار خون بالا هنگامی اتفاق می افتد که فشار خون شما بر دیواره رگ های خونی افزایش یابد. در صورت کنترل نکردن یا کنترل ضعیف، فشار خون بالا می تواند دلیل اصلی حملات قلبی، سکته های مغزی و بیماری های مزمن کلیه باشد. همچنین، نارسایی مزمن کلیه می تواند باعث فشار خون بالا شود.

سایر شرایطی که کلیه ها را تحت تأثیر قرار می دهد عبارتند از:

• گلومرولونفریت، گروهی از بیماری ها که باعث التهاب و آسیب به واحدهای فیلتر کننده کلیه می شود. این اختلالات سومین نوع شایع بیماری کلیوی است.
• بیماری های ارثی مانند بیماری پلی کیستیک کلیه که باعث تشکیل کیست های بزرگ در کلیه ها شده و به بافت اطراف آسیب می رساند.
• ناهنجاری هایی که برای کودک در رحم مادر ایجاد می شود. به عنوان مثال: ممکن است مانعی در بدن کودک ایجاد شود که از خروج طبیعی ادرار جلوگیری کرده و باعث می شود ادرار به سمت کلیه برود که در نتیجه باعث ایجاد عفونت و آسیب به کلیه ها می شود.
• لوپوس و سایر بیماری هایی که بر سیستم ایمنی بدن تأثیر می گذارند.
• انسداد ناشی از مشکلاتی مانند سنگ کلیه ، تومورها یا بزرگ شدن غده پروستات در مردان.
• عفونت های ادراری مکرر.

علائم CKD چیست؟

 

اکثر افراد ممکن است علائم شدیدی نداشته باشند تا زمانی که بیماری مزمن کلیه آن ها پیشرفت کند. با این حال، ممکن است متوجه شوید که:

• احساس خستگی بیشتری می کنید و انرژی کمتری دارید.
• در تمرکز مشکل دارید.
• اشتهای ضعیفی دارید.
• در خوابیدن دچار مشکل هستید.
• در شب دچارگرفتگی عضلات می شوید.
• پا و مچ پا شما متورم است.
• زیر چشم شما به خصوص صبح ها متورم است.
• پوستی خشک و خارش دار دارید.
• تعداد دفعات ادرار به خصوص شب ها افزایش یافته است.

هر کسی می تواند به بیماری مزمن کلیه در هر سنی مبتلا شود. با این حال، احتمال ابتلا به نارسایی مزمن کلیه در برخی از افراد بیشتر از دیگران است. اگر:

• به انواع دیابت مبتلا باشند.
• فشار خون بالا داشته باشند.
• سابقه خانوادگی نارسایی کلیه داشته باشند.

درباره میزان فیلتراسیون گلومرولی (GFR) بیشتر بیاموزید

میزان فیلتراسیون گلومرولی (GFR) بهترین آزمایش برای اندازه گیری سطح عملکرد کلیه و تعیین مرحله بیماری کلیه است. پزشک می تواند آن را از نتایج آزمایش کراتینین خون، سن، نژاد، جنسیت و سایر عوامل محاسبه کند.

هرچه بیماری کلیه زودتر تشخیص داده شود، احتمال کاهش یا توقف پیشرفت آن بیشتر است.

چه اتفاقی می افتد اگر علائم ابتلا به بیماری مزمن کلیه را داشته باشم؟

پزشک شما برای تشخیص بیماری ابتدا عملکرد کلیه ها را بررسی کرده و برای درمان بیماری مزمن کلیه برنامه ریزی می کند. پزشک ممکن است موارد زیر را انجام دهد:

• میزان فیلتراسیون گلومرولی (GFR) شما را محاسبه می کند، که بهترین راه برای تشخیص میزان عملکرد کلیه شماست. پزشک می تواند آن را از طریق اندازه گیری کراتینین خون، سن ، نژاد، جنسیت و سایر عوامل محاسبه کند. GFR میزان ابتلا به بیماری کلیوی را به پزشک اطلاع می دهد و در برنامه ریزی برای درمان به پزشک کمک می کند.
• سونوگرافی یا سی تی اسکن انجام دهید تا تصویری از کلیه ها و دستگاه ادراری خود بگیرید. این آزمایش به پزشک شما می گوید که کلیه های شما خیلی بزرگ هستند یا خیلی کوچک، آیا مشکلی مانند سنگ کلیه یا تومور دارید و آیا در ساختار کلیه ها و دستگاه ادراری شما مشکلی وجود دارد.
• در برخی موارد برای بررسی نوع خاصی از بیماری مزمن کلیه ، نمونه برداری از کلیه انجام می شود تا میزان آسیب کلیه را بررسی و برای درمان برنامه ریزی کنند. برای انجام نمونه برداری، پزشک تکه های کوچکی از بافت کلیه را برداشته و زیر میکروسکوپ به آن ها نگاه می کند.

همچنین بهتر است که به یک متخصص کلیه مراجعه کنید تا برای انتخاب روش های درمان به شما کمک کند.

سخن آخر

سالیانه افراد زیادی به دیالیز و جراحی پیوند نیاز پیدا می کنند که می توان تنها با شناخت علائم بیماری مزمن کلیه و شروع درمان به موقع، از نیاز به دیالیز و جراحی پیوند جلوگیری کرد. بنابراین در صورتی که هر کدام از علائم گفته شده در مقاله را مشاهده کردید یا به دیابت و فشار خون بال مبتلا هستید و سابقه خانوادگی ابتلا به بیماری های کلیوی را دارید، آزمایش های لازم برای تشخیص بیماری را هرچه سریعتر انجام دهید.

اگر درباره ی این بیماری و نحوه ی درمان آن نگران هستید؟ یا درباره ی کنترل بیماری کلیوی در دوران کرونا سوال دارید؟

با خانواده ی وطن دراگ همراه شوید و سوالات خود را در بخش دیدگاه ها به اشتراک بگذارید تا بتوانیم به شما در انتخاب بهترین روش درمان کمک کنیم.

 

 نوشته شده توسط: نرگس

منبع:

وب سایت National Kidney Foundation